De twee waterschappen die actief zijn in het gebied zijn De Dommel en Brabantse Delta. Zij staan veelal voor dezelfde grote uitdagingen. We krijgen steeds vaker te maken met weersextremen. Lange warme en droge periodes afgewisseld met piekbuien in de zomer en lange natte periodes in de winter. In de zomer stroomt er vaak te weinig water door de beek. Dit probleem wordt verergerd door de snelle wisselingen in het waterniveau. Dat is schadelijk voor de ecologie en waterkwaliteit. Daarnaast is het grondwaterpeil in de afgelopen eeuw flink gedaald, waardoor het gebied droger is geworden. Dat laatste, in combinatie met het feit dat het gebied zo is ingericht dat we het water zo snel mogelijk kunnen afvoeren, maakt het gebied kwetsbaar. Tegelijk moet er ook ruimte zijn om wateroverlast door piekbuien en lange natte periodes tegen te gaan.

Water vasthouden en ruimte geven

In het brongebied – waar de beken Oude Leij en Poppelsche Leij ontstaan – moet het water zo lang mogelijk worden vastgehouden. Elke druppel regen moet de kans krijgen om in de grond te zakken en daar bewaard te blijven. In de benedenstroomse gebieden willen waterschappen het water meer ruimte geven. Dit betekent dat ze de natuurlijke stroming van de beek willen herstellen.

Er is al een hoop gedaan

Er is in en rond de beken al veel werk verricht om de omgeving te herstellen. Zo zijn er projecten geweest bij het doorstroommoeras rond het Ooievaarsnest en landgoed De Hoevens. Ook is er werk verricht aan de meander tegen de snelweg. Nu is waterschap Brabantse Delta bezig met herstelwerkzaamheden aan de noordkant van de snelweg. Ze hebben barrières uit de beek verwijderd zodat vissen zich makkelijker kunnen verplaatsen. De laatste barrières in de Dongevallei en bij het gemaal Keizersveer worden in 2027 verwijderd, zodat vissen weer van de Maas naar Riel kunnen zwemmen. Waterschap De Dommel gaat aan de slag met het beekherstel van de Poppelsche Leij. Daarnaast zijn er ecologische verbindingszones aangelegd, zoals langs het Bels Lijntje, om planten en dieren de ruimte te geven zich tussen natuurgebieden te verplaatsen.

Samenwerking met landbouw, natuur en recreatie

Samen met de landbouwsector plaatsen de waterschappen extra stuwen om meer water vast te houden in landbouwsloten. Ook in het natuurgebied Regte Heide en Riels Laag plaatsen ze stuwen en dichten ze sommige sloten. De golfbaan Landgoed Nieuwkerk in Goirle neemt maatregelen om het gebied natter te kunnen maken, de natuur te herstellen, de biodiversiteit te vergroten en het gebied klaar te maken voor de toekomst.

Inzet op de lange termijn

Op de lange termijn moet het grondwaterpeil in het hele gebied verhoogd zijn en de natuurlijke werking van het water- en bodemsysteem verbeterd zijn. Dat is één van de opgaven waar de waterschappen samen met de gebiedspartners voor inspannen. Regenwater moet worden vastgehouden en zo min en zo langzaam mogelijk worden afgevoerd zodat het kan infiltreren. Dit kan betekenen dat sommige functies in het gebied aangepast moeten worden om ruimte te maken voor deze maatregelen. Het oppompen van grondwater moet beperkt en daarom gemonitord worden. Het oppompen in de flanken en beekdalen blijft mogelijk, maar het is belangrijk om andere manieren te vinden om water te besparen. Het is in ieders belang dat zo min mogelijk voedingsstoffen, gewasbeschermingsmiddelen en andere vervuilingen in het water komen. Als dit toch gebeurt, is het belangrijk dat het vervuilde water gezuiverd wordt voordat het de grond in kan trekken. Op die manier blijft de bodem gezond. Een gezond bodemleven is belangrijk voor natuur en landbouw. En voor het waterbergend vermogen en grondgebruik.

Het natuurlijke watersysteem moet leidend zijn

De samenwerking tussen de betrokken partijen verloopt goed. Er zijn goede gesprekken en de partijen zijn het over het algemeen eens over de waterproblematiek. Jeroen van Bremen van Waterschap De Dommel zegt: "Het zou al heel goed zijn als we bij alle keuzes stoppen met denken dat we alles kunnen maken zoals we willen, en in plaats daarvan het water en de bodem laten bepalen of een keuze passend is." Thomas Deurloo van Waterschap Brabantse Delta: “Het uiteindelijke doel is om stap voor stap terug te keren naar een natuurlijker en beter gebalanceerd watersysteem, met minder ontwatering, minder watergebruik en meer ruimte voor water.”

Gebiedsgerichte aanpak Regte Heide & Riels Laag

Het landelijk gebied rondom Natura 2000-gebied Regte Heide en Riels Laag verandert. Samen met betrokkenen brengen we de bodem, water en lucht in het gebied op orde. Dat is van belang voor de natuur, het landschap, de landbouw en de gezondheid van de mensen in het gebied.