Natuurdoelanalyses
Maar wat betekent dit dan? Even naar het begin; wat is een natuurdoelanalyse? De natuurdoelanalyse beschrijft de staat van de natuur in een Natura 2000-gebied, zoals Westelijke Langstraat. Elke provincie moest voor 1 april 2023 voor ‘haar’ Natura 2000-gebieden zo’n analyse opstellen. Voor elk Natura 2000-gebied zijn namelijk Europese natuurdoelen vastgesteld. Deze doelen geven de leefomgevingen in een gebied aan die in stand gehouden of uitgebreid moeten worden. De natuurdoelanalyses maken duidelijk of er in de gebieden genoeg gedaan wordt – of gepland is – of dat aanvullende maatregelen nodig zijn, en welke maatregelen dat zijn.
Natuurdoelanalyses in Westelijke Langstraat
Natura 2000-gebied Westelijke Langstraat is een oer-Nederlands ‘slagenlandschap’ tussen Waspik en Waalwijk. Slagen zijn lange, smalle stukken grond, die door sloten van elkaar gescheiden zijn. Dit unieke natuurgebied ligt op de grens van zandgronden, rivierlandschap en zeekleigronden. Zowel de kleine als de grote modderkruiper voelen zich hier thuis. Ook heeft dit gebied te maken met een teveel aan stikstofneerslag en verdroging met verzuring als gevolg. Daarnaast komen er meststoffen voor in het grondwater.
Conclusies
De Ecologische Autoriteit (EA) zegt dat het eerder opgestelde herinrichtingsplan het grootste voordeel geeft voor de wijze waarop men water in dit gebied gebruikt. Ook komt het ten goede aan de natuurkwaliteit in dit gebied. Het is alleen nog onzeker of dit alles voldoende zal zijn. De natuurdoelanalyse gaat hier te weinig op in. Voor het vaststellen van het totale pakket aan maatregelen zijn meer gegevens nodig over de huidige natuuroppervlakte, het watersysteem en de water- en bodemkwaliteit.
Er is al veel gedaan…
Door verdroging, verzuring en vermesting zijn er in dit gebied en rondom het gebied minder dieren- en plantensoorten. De bodem- en waterkwaliteit zijn onvoldoende. Daarom zijn provincie Noord-Brabant, Waterschap Brabantse Delta en andere partners terug in het gebied voor fase 3. Na het stoppen van de achteruitgang van de natuur kijken ze nu welke extra maatregelen ze moeten nemen.
In fase 1 stond het stoppen van verslechtering van natuur en water in het gebied centraal. Wat is goed voor welke ondergrond en planten en dieren? Fase 2 is inmiddels in uitvoering. Daarin kijken de partners naar de hoogte van de waterstanden en meten ze de effecten van de eerder genomen maatregelen. Het is een opmaat naar een watersysteem dat klaar is voor de toekomst en zowel het hoofd kan bieden aan droogte én extreem natte periodes. In fase 3 kijken ze daarom ook in het gebied rondom het Natura 2000 gebied en zoeken ze hier naar mogelijkheden om het water- en bodemsysteem op orde te brengen.
Meer inzicht nodig
Het is nog niet helemaal duidelijk wat deze eerder genomen maatregelen hebben opgeleverd. Het duurt enkele jaren voordat dit duidelijk is. Maar de eerste veldmetingen geven een positief beeld aan. EA adviseert om niet te wachten met het uitvoeren van herstelmaatregelen tot alle kennis is verzameld. Veel knelpunten en oorzaken zijn al duidelijk. Daarom moeten de partners door en actie ondernemen in fase 3. De autoriteit vindt het belangrijk om aan te geven wanneer de doelen bereikt zijn: wanneer zijn de oppervlakte en de kwaliteit van de leefgebieden voldoende, waar kan dat gerealiseerd worden en welke maatregelen zijn daar precies voor nodig?
Wat gebeurt er nu met deze adviezen?
De provincie gebruikt de onderbouwing uit de natuurdoelanalyses en de adviezen van de EA straks ook op hoofdlijnen in de verdere uitwerking van provinciale gebiedsprogramma's. Het Brabants Programma Landelijk Gebied (BPLG) beschrijft hoe de provincie tot 2030 en daarna doelen willen realiseren in het landelijk gebied voor natuur, stikstof, water, klimaat (deels) en de transitie van de landbouw. Het voorontwerp BPLG is inmiddels klaar. Het gaat hierbij om snel uitvoerbare en grotendeels bestaande maatregelen voor natuur- en waterherstel en duurzaam perspectief voor de landbouw.
Hoe nu verder?
“We halen nu belangen en wensen op in het gebied. Daarover zijn we in gesprek met de mensen en organisaties die betrokken zijn en/of zich betrokken voelen bij Westelijke Langstraat. De wensen vertalen we samen naar waarden. In een verkenningsdocument willen we komen tot een toekomstbeeld voor Westelijke Langstraat. Hoe ziet het gebied er de komende twintig jaar uit? Na de zomer hebben we dit beeld klaar. Het is een opmaat naar een visie voor het gebied. Het is een vertrekpunt op weg naar concrete maatregelen en de uitvoering daarvan”, aldus onafhankelijk gebiedsmanager Mark van den Hoven.
Wie is De Ecologische Autoriteit?
De minister voor Natuur en Stikstof heeft de Ecologische Autoriteit ingesteld voor 8 jaar. Deze valt onder de Commissie M.E.R. Ze adviseert bij onder andere de natuurdoelanalyses of de juiste informatie wordt gebruikt voor besluitvorming over beschermde natuur. EA toetst en brengt alleen advies uit. Voor het advies en de achterliggende documenten: zie www.ecologischeautoriteit.nl/adviezen/5037
Meer over de natuurdoelanalyses en de adviezen van de Ecologische Autoriteit
Meer over het Brabants Programma Landelijk Gebied