Veelgestelde vragen

De Vitale Peel heeft de volgende ambities:

• De Peelvenen aantrekkelijk laten zijn voor recreanten.
• Energie die nodig is duurzaam en slim opwekken.
• In en rond de kerngebieden van de natuur voldoende schoon water bieden aan natuur en landbouw.
• Inwoners en ondernemers trots laten zijn op hun gebied, zodat ze er graag wonen en werken.
• Kennis en kunde met elkaar delen.
• Landbouw plaats laten vinden op een gezonde bodem en investeren in agrarische bedrijven van de toekomst.
• Stikstofuitstoot van de agrarische bedrijven terugbrengen naar een acceptabel niveau.
• Zorgen dat de Peelvenen en het gebied eromheen goed CO2 opnemen.
• Zorgen voor economisch gezonde agrarische bedrijven die aantrekkelijk zijn voor opvolgers en die kunnen rekenen op draagvlak in de omgeving.
• Zorgen voor natuur vol hoogveen die kan omgaan met droge en natte periodes.

De Bult maakt geen deel uit van de gebiedsgerichte aanpak Vitale Peel, omdat dit het gebiedsproces op dit moment te ingewikkeld maakt. Het eventueel uitbreiden van de luchthaven van Defensie heeft namelijk veel invloed op de mogelijke uitdagingen en oplossingen. Bovendien zijn hierbij andere partners betrokken dan in de gebiedsgerichte aanpak Vitale Peel.

Zowel de gebiedsgerichte aanpak Vitale Peel als de gebiedsgerichte aanpak Gedeelde Peel zoeken naar oplossingen om bodem, water en lucht op orde te brengen. De gebiedsgerichte aanpak Gedeelde Peel richt zich op een kleiner gebied en meer op wonen. Het noordoostelijke deel van de Vitale Peel ligt tegen verschillende grenzen aan:

• Middenpeelweg
• Gemeentegrens met de gemeente Venray
• Grens met de provincie Noord-Brabant
• Snelweg A67

De gemeente Horst aan de Maas heeft de leiding over de gebiedsgerichte aanpak Gedeelde Peel en werkt hierin samen met de provincie Limburg, Waterschap Limburg, Staatsbosbeheer en de Agrarische Belangengroep Mariapeel.

NOVEX De Peel is een gebiedsgerichte aanpak vanuit meerdere invalshoeken, met meer opgaven en meer partners en richt zich op een groter gebied dan de gebiedsgerichte aanpak Vitale Peel. De gebiedsgerichte aanpak Vitale Peel is gedetailleerder en richt zich meer op de daadwerkelijke uitvoering.

De begeleidingsgroep van de Vitale Peel is wel betrokken bij NOVEX De Peel.

Het verrijkingsspoor verkent nieuwe manieren en mogelijkheden om te werken aan de opgaven in de Vitale Peel. Zo zijn er samen met agrarisch ondernemers rond de Peelvenen in 2022 bijeenkomsten georganiseerd over natuurinclusief ondernemen.

Gemeenten, provincies en waterschappen gebruiken allemaal andere regels. De overheden werken wel zo veel mogelijk samen om te voorkomen dat verschillende regels plannen en de uitvoering in de gebiedsgerichte aanpak Vitale Peel in de weg zitten. De overheden bepalen uiteindelijk zelf of ze regels aanpassen.

Om hoogveen te beschermen, nemen we verschillende maatregelen:

• Kades worden aangelegd om het gebied op te delen, zodat water in de Peelvenen wordt vastgehouden en het waterpeil beter kan worden beheerd.
• Er wordt begraasd, gemaaid en geplagd.
• Planten en een deel van de bovenste humuslaag worden verwijderd.
• Steenmeel wordt toegevoegd om de bodem rijker en gezonder te maken.
• Watergangen worden verhoogd of dichtgemaakt.

Lees meer over de maatregelen om hoogveen te beschermen

Het dichten van ‘lekken’ en het zorgen voor een grotere waterbuffer in het project Leegveld zorgen voor een stabielere waterstand. Toch staat de Vitale Peel nog steeds onder druk. De bodem voor de droge heide is voldoende droog, maar het gebied heeft nog altijd last van te veel stikstofuitstoot. Voor het hoogveen is de hoeveelheid stikstof die erop neerslaat bijvoorbeeld bijna drie keer meer dan het aankan. Ook schommelt de waterstand nog te veel om hoogveen te laten ontstaan en in stand te houden.

Bomen in het hoogveen verdampen veel water. Als er geen bomen worden weggehaald, groeit de Peel in een korte tijd dicht. Bomen worden verwijderd door Staatsbosbeheer. Als bomen worden verwijderd, is hier een duidelijke reden voor. Omdat de Peelvenen onder de Boswet vallen, heeft Staatsbosbeheer hier geen kapvergunning van de gemeente voor nodig.

Veel natuur zoals hoogveen, natte heide en moeras hebben een stabiele en hogere grondwaterstand nodig om te overleven. Dit is belangrijk om de natuur te herstellen. Ook de landbouw heeft voldoende grondwater nodig.

Een hogere grondwaterstand kan zorgen voor meer muggen, maar dat hoeft niet. Natuurbeheerders doen in ieder geval veel moeite om overlast door muggen te verminderen en te voorkomen. Ze zorgen voor zo min mogelijk rustplaatsen voor muggen en laten water zo veel mogelijk stromen, omdat muggen zich graag bevinden in stilstaand water.

Met het grondruilfonds Peelvenen van de provincie Noord-Brabant kan grond worden gekocht van of worden geruild met boeren die willen stoppen of verplaatsen. De grond kan daarna aangeboden worden aan anderen die werk willen maken van de ambitie van de gebiedsgerichte aanpak Vitale Peel. Denk aan boeren die natuurinclusief willen worden. Dit helpt om de opgaven in de Vitale Peel waar te maken.

De provincie Noord-Brabant financiert zelf het fonds vanuit haar Ontwikkelbedrijf. Hoe alles geregeld wordt in het fonds stemt de provincie af met de gebiedspartners.

Gronden die in en rond de Peelvenen liggen. Normaal gesproken is dit Brabantse grond. Maar als een grondeigenaar in zowel Brabant als Limburg grond heeft en alleen de volledige grond wil verkopen, kan dit zeker besproken worden binnen het grondruilfonds.

De bedoeling van het grondruilfonds Peelvenen is om van eigenaar te wisselen, meestal door grond te ruilen met andere stukken grond. Soms krijgt de grond dan een ander doel. Zolang de grond in het fonds zit, verandert er niets. Pas als iemand de grond krijgt, kan ook het doel veranderen. Grond in het fonds kan ook verhuurd worden.

We verwachten niet dat grond duurder wordt door het grondruilfonds Peelvenen. De provincie Noord-Brabant kan of gaat tenslotte niet in een keer alle gronden kopen. Ook de provincie koopt, verkoopt of verhuurt grond voor een prijs die past bij de markt. Bovendien kan zij in totaal 100 hectare grond kopen.

Er zijn verschillende redenen waarom het grondruilfonds wordt ingezet in de Peelvenen. Melkveehouders in de Peelvenen hebben gezegd dat ze hulp willen om hun bedrijf en het gebied sterker te maken. Bovendien werken de gebiedspartners en betrokkenen hard aan de gebiedsgerichte aanpak Vitale Peel. Ook is er in dit gebied al een groep actief die grond koopt.

Als het grondruilfonds succesvol is, kan het misschien ook in andere gebieden worden benut.

Als je grond wilt verkopen in de Peelvenen, kun je contact opnemen met Stefan Haaij via shaaij@brabant.nl. Hij is coördinator grondverwerving bij de provincie Noord-Brabant.

Het grondruilfonds Peelvenen duurt ongeveer 10 jaar. De manier waarop grond nu wordt gebruikt, moet namelijk vaak in een bepaalde periode worden gestopt of veranderd. Soms moet huur daarbij worden gestart of beëindigd. Hier komen dan wetgeving en teeltseizoenen bij kijken. Dit kost tijd.