Programma herstel natuur Ulvenhoutse Bos bekend

In het programmaplan en de bijbehorende uitvoeringsagenda staan concrete maatregelen om de natuur in het Ulvenhoutse Bos te herstellen. Hiermee beschermen we het bos beter tegen verdroging, verstoring, vermesting en stikstofneerslag. Ook de omgeving profiteert van deze maatregelen, zodat het bos en de omgeving ook in de toekomst een plek blijft waar mensen fijn kunnen wonen, werken en recreëren. De eerste maatregelen worden in de komende 3 jaar uitgevoerd. Voor de andere maatregelen is meer voorbereiding en tijd nodig.

Omliggende gebieden aantrekkelijker en leefbaarder

“Via de gebiedsgerichte aanpak (GGA) verbinden we de wettelijke herstelopgave voor dit Natura 2000-gebied aan andere belangen en gebruikers in en rondom het bos. Zo draagt de ene maatregel bij aan een andere. Het is bijvoorbeeld de expliciete wens van gemeente Breda dat de maatregelen voor natuurherstel bijdragen aan weer meer ruimte voor stedelijke ontwikkeling, zoals woningbouw. Ook de omliggende gebieden worden aantrekkelijker en leefbaarder. Onder meer door de aanleg van nieuwe groene gebieden, verduurzaming van de landbouw en blijvende beschikbaarheid van voldoende en schoon drinkwater”, legt Hein van Stokkom uit, voorzitter van het bestuurlijk overleg GGA Ulvenhoutse Bos.

Nieuwe groene gebieden

Een belangrijk onderdeel van het plan is de aanleg van nieuwe groene gebieden aan de randen van het bos. Daarmee wordt het Ulvenhoutse Bos zelf meer ontzien. Deze gebieden dienen als buffer voor de kwetsbare natuur in het bos. Ze bieden ruimte voor recreatie, verminderen stikstof en geluid en versterken de ecologische verbindingen zodat dieren zich vrij kunnen bewegen tussen leefgebieden. In het plan is ook rekening gehouden met cultuurhistorische waarden, zoals de kenmerkende dreven die door het bos lopen. Die blijven bestaan, terwijl kleinere paden verdwijnen. Daardoor is er minder verstoring voor dieren en zeldzame planten door bezoekers. En er wordt een verkennend onderzoek gedaan naar de effecten van een eventuele afsluiting van de Huisdreef voor gemotoriseerd verkeer.

Voor de toegang met honden is een zoneringsvoorstel ontwikkeld, gebaseerd op het eerdere resultaat van het onderzoek ‘Natuur & Recreatie in balans’ en de inbreng van omwonenden. De start van de zonering bestaat uit een aaneengesloten losloopgebied tegen de woonkern van Ulvenhout. Daardoor wordt een verbinding gerealiseerd met een nieuw in te richten losloopgebied ten zuiden van het bos (het infiltratiegebied). In het grootste gedeelte van het bos gaat een aanlijn- en opruimplicht gelden. En in het overige gedeelte van het bos zijn honden niet langer welkom. Deze maatregelen zijn nodig omdat honden de bosdieren kunnen opjagen, hun nesten of hollen kunnen vernielen en (zeldzame) planten vertrappen. Daar komt bij dat de ontlasting van honden, met name de urine, schadelijk is voor de natuur.

Kwelherstel en stikstofreductie

Door eerdere maatregelen is in het kader van het herstel van het grondwater al veel bereikt, maar om de beschermde bostypes te behouden, is verder herstel van de kwelsituatie nodig. Daarnaast zal een aantal maatregelen genomen worden om de waterkwaliteit te verbeteren. Dat geldt met name voor het (deel-)stroomgebied van de Leeuwerikloop en het deelgebied tussen het Ulvenhoutse Bos en de rijksweg A27.

Ook de landbouw in het gebied kijkt met open vizier naar waar zij kan bijdragen aan het herstel van de natuur en een vitaal en veerkrachtig landschap, maar de landbouw behoeft zelf ook perspectief voor de lange termijn. In de zone die oostwaarts ligt van het Ulvenhoutse Bos en die wordt begrensd door de A27 is de verwachting dat landbouw uiteindelijk geheel verdwijnt. Hier stopt mestaanwending op percelen, hetgeen al een forse bijdrage levert op het gebied van stikstofreductie. Buiten deze gebieden liggen voor de landbouw kansen door de inzet op ecosysteemdiensten zoals het vastleggen van CO2 en het beter water vasthouden. Ook wil de sector, met het oog op de effecten van de klimaatverandering, minder afhankelijk worden van het gebruik van grondwater en het gebruik ervan terugdringen. Daarmee draagt zij bij aan het kwelherstel.

Saskia Boelema, gebiedsgedeputeerde: “Met dit programma zetten we een belangrijke stap richting een toekomstbestendig Ulvenhoutse Bos én een vitaal Brabants buitengebied. We herstellen niet alleen de natuur, maar geven ook concreet vorm aan de groenblauwe transitie. Door onze middelen, kennis en samenwerking met boeren, gemeenten, terreinbeheerders en bewoners te bundelen, bouwen we aan een veerkrachtig bos en een leefbare omgeving. Een omgeving die profiteert van schoon water, een gezonde bodem en ruimte voor biodiversiteit (De verscheidenheid aan leven in een bepaald gebied).”

Bijdrage van alle betrokkenen gevraagd

De gebiedspartners, waaronder overheden en andere grondeigenaren, werken nauw samen aan de ambities voor het bos. Stap voor stap werken ze richting de uitvoering. Hiervoor is dit uitvoeringsprogramma opgesteld. Van Stokkom: “Daarin zijn de wensen van de omgeving zo ver als mogelijk meegenomen. Toch zal het maatregelenpakket bij diverse omwonenden, (agrarische) ondernemers en gebruikers van het bos om aanpassing van gebruiken en gewoonten vragen. Juist om de natuur in het bos te herstellen en om de doelen van leefbaarheid, economische ontwikkeling en woningbouw te bereiken, wordt van álle betrokkenen een bijdrage gevraagd.”

Meer weten?

Kijk voor meer informatie over de gebiedsgerichte aanpak, de plannen en het proces op de gebiedspagina. Je kunt je aanmelden voor de nieuwsbrief. Ook volgt er nog een informatiebijeenkomst.